Hình ảnh chỉ mang tính minh họa Ảnh: Sưu tầm |
HOÀNG TUẤN CÔNG
Tục ngữ Thanh Hóa có câu "Cà làng Hạc ăn gãy răng; khoai làng
Lăng ăn tắc cổ". Sách "Ca dao sưu tầm ở Thanh Hóa"
(Nhóm Lam Sơn-NXB Văn Học-1963) có lẽ là cuốn sách đầu tiên thu thập câu tục
ngữ này. Tuy nhiên không hiểu tại sao các tác giả lại xếp vào thể loại "ca
dao"? Trong sách "Từ điển tục ngữ Việt" (NXB Thời
Đại-2010) Nhà ngữ học Nguyễn Đức Dương đã đúng khi đưa câu "ca dao"
này trở lại thể loại tục ngữ. Tác giả Nguyễn Đức Dương giải thích như sau: "Cà
làng Hạc ăn gãy răng; khoai làng Lăng ăn tắc cổ. Cà làng Hạc (rắn tới độ) có thể
làm gãy cả răng khi nhai; khoai làng Lăng (cứng tới độ) có thể làm tắc cả cổ
khi nuốt." Sách
cũng chú thích rõ ràng: "HẠC
dt Thọ Hạc (=ngôi làng nằm trên địa phận xã Đông Thọ, thành phố Thanh Hóa hiện
thời) [nói tắt] LĂNG dt. Tên dân gian hay dùng để gọi Linh Lộ, ngôi làng nằm
trên địa phận xã Quảng Hợp, huyện Quảng Xương tỉnh Thanh Hóa hiện nay."