 |
| Nhà nghiên cứu Thái Hạo (trái) trong buổi trò chuyện tại Tuấn Công Thư Phòng |
-Hoàng Tuấn Công: Thưa ông Thái Hạo, tôi có đọc một số bài viết ông đề cập đến những thói hư tật xấu mang tính cố hữu của người Việt. Gần đây nhất là bài “Tiếng cười, tiếng chửi và tiếng nói”. Vậy ông có bài viết nào về tính cách của người Thanh Hoá không?
 |
| Mèo trong tranh Đông Hồ Ảnh: ST |
Người Trung Quốc coi Mão là năm con Thỏ, trong khi với người Việt Nam,
Mão lại là năm con Mèo. Có nhiều cách giải thích về sự khác biệt này. Ví như
Nhà sử học người Pháp Philippe Papin cho rằng, do Mão (thỏ) trong tiếng Hán gần âm với mèo trong tiếng Việt, nên con thỏ mới biến thành con mèo. Ý kiến
khác lại cho rằng, với những cư dân trồng trọt thì mèo có tài bắt chuột mới là
con vật có vị trí quan trọng. Đây chính là lý do người Việt thay thỏ bằng mèo.
Quả tình, với người Việt Nam, con thỏ mờ nhạt trong đời sống kinh tế văn hoá bao nhiêu, thì ngược lại, con mèo lại gần gũi và chiếm một vị trí quan trọng bấy nhiêu. Chỉ tính riêng lời ăn tiếng nói dân gian, thì con mèo xuất hiện trong thành ngữ tục ngữ chiếm vị trí áp đảo so với con thỏ.
 |
| Tranh mèo (khắc gỗ) Ảnh: ST |
Truyện cổ Miêu thần hay sự tích chuột và mèo kể rằng, mèo và chuột vốn là hai vị Thử thần và Miêu thần trên Thiên đình (thử 鼠 trong tiếng Hán có nghĩa là chuột). Thử thần vốn là vị quan thanh liêm, giữ chức Thiên khố giám (trông coi kho lẫm nhà Trời). Do thấy của cải nhà Trời nhiều không kể xiết, Thử thần nảy sinh lòng tham, thường hay trộm cắp, bớt xén, nên bị Ngọc Hoàng bãi chức và đày xuống trần gian, hóa kiếp làm con vật tý hon, mồm nhọn, răng sắc, đuôi dài, sống chui rúc trong các xó xỉnh, cống rãnh.
 |
| Tết xưa Ảnh: TL |
Độc giả gửi tới chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa hỏi: “Một trường tiểu học nọ lên ma két chương trình mừng Xuân Quý Mão 2023 có tên Xuân yêu thương, Tết xum vầy. Tôi thấy phổ biến là dùng sum vầy, nhưng người làm ma két lại nói phải viết xum vầy mới đúng. Vậy xin chuyên mục cho biết, Tết sum vầy hay Tết xum vầy đúng chính tả”.
 |
| Sự chằng chịt của các loại dây leo trong rừng rậm Ảnh: ST |
Những là e ấp dùng dằng,
Rút dây sợ nữa động rừng lại thôi
(Truyện Kiều)
Làm chi mặt vược mặt lăng,
Dứt dây chẳng sợ động rừng kia ru?
(Trinh Thử)
 |
| Thác Bản Giốc, một điển hình của Sơn thuỷ hữu tình Ảnh: ST |
HOÀNG TUẤN CÔNG
Ở đây sơn thủy hữu
tình,
Có thuyền có bến có
mình có ta.
Ở đây sơn thủy bao
la,
Có thuyền có bến có
ta có mình.
(Ca dao)
 |
| Minh họa: ST |
HOÀNG TUẤN CÔNG
-“xoay xở đgt. Làm bằng mọi cách sao cho đạt được mục đích, có được cái cần có. Xoay xở để kiếm cho bằng được một căn hộ đẹp. Anh ta là người giỏi xoay xở. Xoay xở đủ cách vẫn không được việc. “Xem ra chỉ có cái tài chạy việc vặt và xoay xở chứ chẳng có nghề ngỗng gì ra hồn.” (Ma Văn Kháng)”.
