“Bắt phong trần phải phong trần...”

Hoàng Tuấn Phổ

Bài “Bỏ cày cầm bút, “treo bút”, cầm dao...” với tên cũ“Tại sao tôi làm văn hóa quần chúng” do tập san Văn hóa cơ sở Thanh Hóa đặt tôi viết cho số kỷ niệm thành lập ngành. Tôi viết xong, không tin chắc được dùng, nhưng đã viết rồi thì cứ gửi để đúng lời hứa với người đặt bài. Quả nhiên, ông Huy Sơn giám đốc cơ quan Văn hóa cơ sở nói: “Không phải không dám đăng, chỉ vì nội dung bài không hợp với số tập san kỷ niệm”.

Vì sao “VỀ LẠI THĂNG LONG” lỗi hẹn với Ngàn năm Thăng Long ?

Khu lăng mộ họ Trịnh ở Thanh Hóa
                                 Ảnh: Phương Mai Blog

         Hoàng Tuấn Phổ

      

    Tôi sắp quên “Về lại Thăng Long”, bỗng được đọc bài giới thiệu của Trịnh Minh Châu viết từ 2010, nay gửi Tuấn Công thư phòng. Bản thảo “Về lại Thăng Long” vốn đã xin giấy phép NXB Văn học, đưa đến nhà in Đông Á.

Nguyễn Cừ đã “GIẢI NGHĨA TỤC NGỮ VIỆT NAM” như thế nào ? (phần II)

Phần II

 “Giải nghĩa” hay đoán nghĩa ?

     Hoàng Tuấn Công

Trong phần I (Xem tại đây) chúng tôi đã chỉ ra một số sai lầm của Nguyễn Cừ trong “Giải nghĩa tục ngữ Việt nam” như: nhận lầm thành ngữ ra tục ngữ, không phân biệt được ngữ danh từ, cụm từ đơn thuần, quán ngữ với thành ngữ, tục ngữ,v.v...Một khi chưa hiểu tục ngữ Việt Nam là gì, việc Nguyễn Cừ thất bại trong “giải nghĩa tục ngữ Việt Nam” giống như một bước tất yếu.

Đọc "VỀ LẠI THĂNG LONG"

       

Nhà thơ Trịnh Minh Châu
Ảnh: Blog Bùi Văn Bồng

 TRỊNH MINH CHÂU 

         “Gửi Hoàng Tuấn Công !

Chú Trịnh Minh Châu có viết bài về cuốn sách "Về lại Thăng Long" của cụ Hoàng Tuấn Phổ. Dự định khi in cuốn sách này thì sẽ cho in kèm và sau đó sẽ cho in ở một vài nơi... Nhưng từ khi chú bị bệnh ung thư, tình hình có khác. Hiện nay chú không còn tham gia gì ở ban liên lạc Họ Trịnh. Cụ Trịnh Ngọc Bích đã chết. Ông Trịnh Huy Luân và Huy Trụ làm thay. Do bệnh tật nên chú không muốn tham gia gì, có gặp cũng không trao đổi gì. Nay HTC có Blog vậy chú chuyển bài viết đến Công, thấy được thì cho lên trang nhà, gọi là TMC tri ân với cụ HTP vậy nhé...”⁽¹⁾

CÂU CÁ CHUỐI TỔ

   Hoàng Tuấn Phổ

Trước kia, ao hồ nông thôn nhiều cá chuối tổ. Tên chuối gọi theo như hình dáng con cá giống quả chuối. Chuối với người Thanh Hóa còn được phát âm thành chúi, một cách gọi theo đặc tính của nó hay chúi đầu, lẩn trốn xuống bùn, dưới bùn và có thể nằm đó khá lâu, trong trường hợp ao hồ bị cạn hết nước. 

Bỏ cày cầm bút, “treo bút”, cầm dao...

        Hoàng Tuấn Phổ

Tam quan chùa Mậu Xương mới xây dựng

 Năm 1967, tôi được điều từ xã Quảng Hòa lên phòng văn hóa huyện Quảng Xương công tác. Năm ấy tôi đã 32 tuổi, chưa từng qua một ngày huấn luyện chuyên môn, trình độ văn hóa chỉ có lớp 7 trường tư thục, nhưng giấy chứng chỉ đã bị đốt cháy ngay sau khi thôi học (1952). 

Bài học lịch sử “TIN BỢM MẤT BÒ”

    Hoàng Tuấn Phổ

Tượng Bá Đa Lộc và Hoàng tử Cảnh
                                                Ảnh: Internet

Truyền thống Việt – Miên- Lào- Xiêm tình nghĩa láng giềng giáp mái kề hồi, sớm khuya tắt lửa tối đèn có nhau. Vua Gia Long, trước khi mất, căn dặn Hoàng Thái tử (Tức Minh Mạng): “Không được gây hấn ngoài biên”. (Đại Nam Thực lục). Năm 1823, Diến Điện sau mấy lần xâm lược Xiêm, bị nhà Nguyễn giúp Xiêm đánh thua, xin lập đồng minh Việt- Diến chống Xiêm, Minh Mạng từ chối. 

“Bắt chấy cho mẹ chồng thấy bồ nông dưới biển” là thế nào ?

Bồ nông dưới biển
Ảnh: ST

HOÀNG TUẤN CÔNG

Tục ngữ Việt Nam có câu: “Bắt chấy cho mẹ chồng thấy bồ nông nông dưới bể”. Các Nhà biên soạn từ điển, nghiên cứu văn hóa dân gian giải thích:

-“Từ điển tục ngữ Việt” (Nguyễn Đức Dương-NXB Tổng hợp TPHCM-2012) ghi chú: “Chưa rõ nghĩa”.

-“Tục ngữ Việt Nam” (Nhóm Chu Xuân Diên-Lương Văn Đang-Phương Tri - NXBKhoa học xã hội-1975) đưa ra hai dị bản: “Bắt chấy cho mẹ chồng, thấy bồ nông dưới biển (hoặc như bồ nông mò biển).” Vì sách chỉ làm nhiệm vụ sưu tầm, tập hợp nên nhóm tác giả không giải thích. Tuy nhiên, căn cứ việc sách đưa ra dị bản thứ hai: “Bắt chấy cho mẹ chồng như bồ nông mò biển” đủ thấy các tác giả cũng chưa biết nên hiểu thế nào cho đúng.

Minh Hiệu trong ký ức của tôi

      Hoàng Tuấn Phổ

Năm 1970, tôi gặp Anh Minh Hiệu lần đầu tại Tạnh Xá, nơi Ban vận động thành lập Hội văn học nghệ thuật Thanh Hóa sơ tán. Anh đang nằm võng xem sách, ngồi dậy tiếp tôi, chẳng mặn mà, không lạnh nhạt, mặc dù trong danh sách trù bị ban văn xuôi đầu tiên có ghi tên tôi. 

Nguyễn Cừ đã “GIẢI NGHĨA TỤC NGỮ VIỆT NAM” như thế nào ? (phần I)

         Hoàng Tuấn Công

       Chúng tôi có trong tay cuốn “Giải nghĩa tục ngữ Việt Nam” của Nguyễn Cừ khi đang viết dở loạt bài thứ nhất “Dĩ hư truyền hư-Những sai lầm mang tính hệ thống trong từ điển thành ngữ tục ngữ Việt Nam của GS Nguyễn Lân” (cuối năm 2013). Lần đầu tiên thấy một cuốn sách có cái tên tự tin, hấp dẫn như vậy nên tôi xem ngay. Tuy nhiên, chỉ 15-20 phút lật giở đã thấy sách có quá nhiều “vấn đề”. Mà những “vấn đề” ấy lại khá giống với GS Nguyễn Lân!