13 thg 1, 2017

VỌNG BÁI GS VÕ QUÝ (1929-2017)

Hai tập sách của GS Võ Quý
Ảnh: HTC
        HOÀNG TUẤN CÔNG


TCTP hiện sở hữu hai tập sách “Chim Việt Nam, hình thái và phân loại” (Võ Quý -NXB Khoa học và Kỹ thuật). Cảm phục và biết ơn cụ thân sinh, trong hoàn cảnh cơm chẳng có mà ăn, áo chẳng có đủ mặc, vậy mà vẫn đón mua đủ cả hai tập (tập I ấn hành ở Hà Nội 1975, giấy khá đẹp; tập II in ở TPHCM năm 1981, giấy nứa đen, xấu). Dĩ nhiên, tiền mua những cuốn sách như thế này bao giờ cũng có sự đóng góp từ hạt lúa, củ khoai ở quê nhà.

            Cảm phục và biết ơn hơn hết, là những Nhà khoa học chân chính như GS Võ Quý, trong hoàn cảnh đất nước cực kì khó khăn thời ấy, vẫn miệt mài, tâm huyết, biên soạn những công trình để đời như “Chim Việt Nam, hình thái và phân loại”.

            Có xem “Chim Việt Nam” thì mới thấy mức độ công phu, khoa học như thế nào. Từ chiều dài của lông đuôi, lông cánh, kiểu dáng của móng chân, vảy châm, mỏ chim, màu sắc lông; tập tính, thức ăn, phân bố...đều cực kì chi tiết. Nhiều thông tin rất thú vị, như loài chim én có thể vừa bay vừa ngủ; loài Choi choi thuộc bộ Rẽ (hay Dẽ), có thể bay một mạch trên 3.000 km, với tốc độ 94/km/giờ, để vượt biển di cư...



            Trước đây, Cụ thân sinh tôi sử dụng “Chim Việt Nam” (hay những cuốn như “Cây cỏ Việt Nam thường thấy”; “Thú miền Bắc”; “Những loài bò sát ở Việt Nam”; “Những loài rắn độc ở Việt Nam”...) để tìm hiểu, kiểm chứng, khi biên soạn địa phương chí, hay...viết tiểu thuyết lịch sử. Cụ nói, khi cho một con chim nó hót, một con thú xuất hiện trong tiểu thuyết cũng phải đảm bảo sự chân thực. Nó hót, nó kêu thế nào, không thể tuỳ tiện. Hay khi xử lí tư liệu sưu tầm về các địa phương, cũng cần có tài liệu đáng tin cậy để kiểm chứng.



            Bây giờ, hai tập sách của GS Võ Quý, được ông cụ chuyển giao cho tôi. Tôi  dùng “Chim Việt Nam” để tìm hiểu, kiểm chứng khi giải nghĩa những câu thành ngữ, tục ngữ khó hiểu, liên quan đến loài chim nào đó. Ví như giải thích thành ngữ “Run như dẽ”, “Ba hoa chích choè’, hay tục ngữ “Bắt chấy cho mẹ chồng, thấy bồ nông dưới biển”,v.v...Ngoài kiến văn của bản thân, thì “vũ khí nguyên tử”, chính xác, tin cậy, sức "công phá" lớn, được đem ra sử dụng, kiểm chứng, chính là “Chim Việt Nam, hình thái và phân loại” của GS Võ Quý!


            Ngày trước, mỗi khi vào mùa mưa bão, nỗi lo lớn nhất là bảo quản sách. Nhà tôi ở quê (cũng như phòng làm việc của ông cụ trên tỉnh), đều trong tình trạng xập xệ. Cứ qua một trận bão, là phơi sách cả tuần chưa hết ướt. Thế nên, trải 20-30 năm, chỉ tính trung bình chừng ấy trận mưa bão, rồi chuột, mối phá hại, đến nay hầu như chẳng mấy quyển còn nguyên vẹn. Hai tập sách “Chim Việt Nam” của GS Võ Quý là một ví dụ: tả tơi, mất bìa, long gáy, một số trang có cả bùn đất!


            GS Võ Quý đã vĩnh biệt cõi đời này. Nhưng những công trình khoa học như “Chim Việt Nam, hình thái và phân loại” của ông sẽ ở lại mãi với trần gian, dù trải qua giông bão thời cuộc thế nào, dưới triều đại nào!

             Xin được kính cẩn vọng bái anh hồn GS Võ Quý giờ đã tiên cảnh nhàn du!


                                                                        HTC/1/2017

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét