THỬ ĐI TÌM TÁC GIẢ ĐÔI CÂU ĐỐI THỦ TƯỚNG TẶNG GS VŨ KHIÊU (II)

Hoàng Tuấn Công

Phần II

MỘT ĐÔI CÂU ĐỐI, HAI LẠC KHOẢN KHÁC NHAU

          Hết phần I, nhiều bạn đọc cho rằng đã có thể nghĩ đến tác giả đôi câu đối chính là GS Vũ Khiêu. Nghĩa là GS Vũ Khiêu tự biên soạn, sau đó đưa cho Thủ tướng mừng thọ mình. Tuy nhiên, câu chuyện không dừng lại ở đây mà nảy sinh thêm tình tiết khá "ly kỳ". Số là một bạn đọc (xin được giấu tên) gửi đến cho chúng tôi mấy bức ảnh:

          -Bức 1+2: Ảnh đôi câu đối "Sơn hà linh khí tại; Kim cổ nhất hiền nhân", phía dưới là bức tượng GS Vũ Khiêu. (Có lẽ ảnh chụp lại màn hình nên khá mờ?). Tuy nhiên, nhìn kỹ dường như thấy mờ mờ dòng lạc khoản: "Dòng họ Vũ, Võ Việt Nam kính tặng GS.AHLĐ Vũ Khiêu" (?) [xem ảnh].

          

         -Bức 3: Hình như Thủ tướng (?) và GS Vũ Khiêu đang ngồi "đàm đạo". Vẫn là đôi câu đối "Sơn hà linh khí tại; Kim cổ nhất hiền nhân", phía dưới là bức tượng GS Vũ Khiêu, nhưng phần lạc khoản nhìn khác hẳn, nội dung dài hơn, rõ nhất là chữ ký của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng [xem ảnh].

          Giả thuyết được đặt ra như sau: có thể đôi câu đối Thủ tướng tặng GS Vũ Khiêu vốn là đôi được chính GS Vũ Khiêu (?) soạn "giúp", để "Dòng họ Vũ, Võ Việt Nam" đem tặng GS (nhân dịp nào đó). Đôi câu đối này đã từng được bài trí trong nhà, khách khứa từng đến quay phim, chụp ảnh. Tuy nhiên, sau này GS Vũ Khiêu đổi ý, đem nội dung câu đối này "nhờ" Thủ tướng đứng ra tặng mình, nhân dịp mừng thọ 100 tuổi. Lẽ dĩ nhiên, trước nguyện vọng "giản dị" của một bậc "Quốc sư" khả kính đã 100 tuổi thì ai nỡ từ chối?

          Chúng tôi không nghĩ có khả năng ngược lại, tức "Dòng họ Vũ, Võ Việt Nam" sao chép, (hay mượn) đôi câu đối của Thủ tướng, thay lạc khoản rồi đem đến tặng GS Vũ Khiêu. Bởi đối với đương kim Thủ tướng không ai dám làm một việc như vậy, với người được tặng là GS Vũ Khiêu lại càng không.

          Dân gian có câu "Một miếng giữa làng bằng một sàng xó bếp". Lẽ dĩ nhiên, cũng một đôi câu đối, nhưng lạc khoản mang tên đương kim Thủ tướng sẽ danh giá hơn "người nhà" tặng nhau rất nhiều.

          Chuyện này khiến chúng tôi liên tưởng đến một câu chuyện khác. Hồi GS Vũ Khiêu 90 tuổi (2006), Đại tướng Võ Nguyên Giáp có đôi dòng mừng thọ mà sau này GS Vũ Khiêu đã nhắc lại khi ghi sổ tang Đại tướng như sau:

          "Hôm nay toàn quốc khóc Anh như đã khóc Bác Hồ. Tôi còn khóc Anh nhiều hơn nữa. Anh là lãnh tụ của toàn dân, là hồn thiêng của sông núi. Đối với tôi, Anh còn là tài sản vô giá của đời tôi. Tôi khóc Anh mấy ngày hôm nay, đứt từng khúc ruột. Tôi nhìn lên tường, đọc lại những lời Anh viết tặng tôi năm tôi 90 tuổi: “Mừng anh Vũ Khiêu, một nhà triết học cách mạng, một chiến sĩ văn hóa anh hùng, năm nay thọ 90 xuân”.

Điều đáng ngạc nhiên là 5 năm sau, khi GS Vũ Khiêu 95 tuổi (2010), lại thấy báo chí đưa tin Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng mừng thọ GS đôi câu đối: "Triết gia trong cách mạng, Nghệ sĩ giữa anh hùng".

Không khó để nhận ra đôi câu đối này chỉ là cách diễn đạt lời Đại tướng Võ Nguyên Giáp thành hai vế ngắn gọn, "đối" hơn mà thôi.

Liệu Thủ tướng, hoặc bộ phận lễ tân của Văn phòng CP có lấy ý tứ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp 5 năm trước, sửa lại thành câu đối đem tặng GS Vũ Khiêu? Hẳn không ai dám làm một chuyện dại dột, ngớ ngẩn là "chôm" đồ vật nào đó, rồi sau đó lại đem đến tặng cho chính chủ nhân của nó. Vậy, tác giả của đôi câu đối "Triết gia trong cách mạng, Nghệ sĩ giữa anh hùng" còn có thể là ai?

Phải chăng, GS Vũ Khiêu tâm đắc với lời của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, nhưng vì nó chỉ là một câu đề tặng, nên rất khó "truyền bá"? Bởi vậy, mới đem "chuyển thể" thành câu đối? Rồi....?

Nếu quả là như vậy, thì cả hai "ý tưởng" của GS Vũ Khiêu đều thành công mỹ mãn. Bởi tuy cùng nội dung, nhưng đôi câu đối do Thủ tướng tặng nối tiếng hơn đôi do "Dòng họ Vũ,Võ Việt Nam" tặng nhiều; tương tự, cùng một ý tứ khen ngợi, nhưng lời chúc mừng của Đại tướng Võ Nguyên Giáp không thể sánh với sự "phổ cập", nổi tiếng của đôi câu đối Thủ tướng mừng tặng.

Phân tích, chứng minh là như vậy, nhưng theo chúng tôi, dù chỉ còn 1% nghi ngờ, thì  cuối cùng giả thuyết vẫn chỉ là giả thuyết.

"Thử đi tìm tác giả đôi câu đối Thủ tướng tặng GS Vũ Khiêu" đến đây là HẾT CHUYỆN (không còn gì để nói nữa).

Cảm ơn bạn đọc đã quan tâm tới chuyện chữ nghĩa của TCTP.

                                                                                  HTC/2015