"Thanh kỳ khả ái" (Đẹp lạ đáng yêu)-bút tích của Chúa Trịnh Sâm [đường lên động Hồ Công-Vĩnh Lộc] Ảnh: Sưu tầm |
HOÀNG TUẤN PHỔ
Người Thanh
Hóa, một đề tài lớn, nghìn năm trước đã bàn nghìn năm sau còn luận. Nhiều nhận
định khách quan khoa học, cũng không thiếu ý kiến chủ quan trái chiều. Chúng ta
không hy vọng giải quyết vấn đề trọn vẹn trong một vài trang viết. Ở đây chỉ là
một Khúc dạo đầu ngày xuân mới.
Trong công
trình lớn Lịch triều hiến chương loại chí - Dư địa chí, nhà sử học uyên bác
Phan Huy Chú viết về đất và người Thanh Hóa:
“Vẻ non sông
tốt tươi nên sinh ra nhiều bậc vương tướng khí tinh hoa tụ họp lại nảy ra nhiều
văn nho. Đến những sản vật quý cũng khác mọi nơi. Bởi vì đất thiêng thì người
giỏi nên sinh ra những bậc phi thường, vượng khí chung đúc, xứng đáng đứng đầu
cả nước”.